ارزیابی تحمل ارقام منتخب گندم نان به بیماری‌ زنگ زرد

تحمل به بیماری از این واقعیت نشأت می‌گیرد که در شرایط بیماری شدید کاهش عملکرد در برخی ارقام زراعی کمتر از سایر ارقام در همان شدت بیماری است و از نظر تولید محصول عملکرد مناسبی دارند. به‌منظور ارزیابی میزان تحمل ارقام گندم نسبت به زنگ زرد در این پژوهش 20 رقم انتخابی گندم در طی دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 در ایستگاه تحقیقاتی نیشابور بررسی شدند. اثر زنگ زرد بر عملکرد محصول گندم در شرایط بیماری شدید (تنش) در مقایسه با شرایط حفاظت شده از بیماری (عدم تنش) بررسی گردید. بر اساس نتایج حاصله هر چند میانگین درصد کاهش عملکرد 20 رقم مورد بررسی نسبت به زنگ زرد 2/18 درصد برآورد شد ولی دامنه‌ی خسارت وارد شده به ارقام مورد بررسی در این پژوهش در اثر زنگ زرد از 5/3 تا 57 درصد متغیر بود. بر اساس نتایج دو ساله شاخص‌های تنش، از میان ارقام حساس به زنگ زرد سه رقم اینیا، نیشابور و کویر به ترتیب با 13، 14 و 16 درصد کاهش عملکرد، و از گروه ارقام نیمه حساس رقم تجن با 71/5 درصد کاهش عملکرد متحمل‌تر به این بیماری ارزیابی شدند. در این بررسی، رقم مقاوم سیروان با میانگین آلودگی 5MS بالاترین واکنش مقاومت را نسبت به زنگ زرد نشان داد اما میانگین کاهش عملکرد دانه این رقم در شرایط بیماری حدود 15 درصد و میانگین وزن هزاردانه آن نسبت به سیروان محافظت شده از بیماری نه درصد کاهش نشان داد.